بررسی خصوصیات ساختاری سیستم گسلی فرعی آزادشهر(غرب تهران) با مطالعه ویژگی های ژئوتکنیکی نهشته های آبرفتی

در گستره تهران، گسل های کوچک و بزرگ بسیاری وجود دارد که به طور عمده ردیف های رسوبی ترشیری و کواترنری را بریده و جابجا کرده اند. یکی از عمده ترین این گسل ها، پهنه گسل شمال تهران است که پرخطرترین و یکی از بحث انگیزترین گسل لرزه ای گستره تهران، با راستای شرقی غربی است که در شمال تهران بین کوه و کوهپایه قرار دارد. پهنه گسلی آزادشهر واقع در منطقه 22 تهران و حاشیه پارک جنگلی چیتگر (حاشیه شهرک آزادشهر) مانند گسل های فرعی آن حومه (بطور مثال چیتگر، وردآورد و میلاد) به صورت گسلی افزایشی (fault propagation ( است که به طرف جنوب حالتی پیشرونده دارد. به منظور معرفی پهنه گسلی فرعی آزادشهر و وضعیت زیر سطحی آن و تاثیر آن بر خاک منطقه مورد نظر ، ضمن انجام برداشت های صحرایی خصوصیات ساختاری گسل های فرعی این پهنه،آزمایشات میدانی و آزمایشگاهی ژئوتکنیکی برداشت های مقاومت ویژه الکتریکی و ژئورادار (gpr) (بر روی پروفیل های منظم و عمود بر جهت گسل) صورت گرفته است که در مجموع نشان دهنده این است که گسلهای این پهنه در راستای گسل اصلی شمال تهران قرار دارند. این پهنه دارای 8 گسلش عادی و معکوس و 3 شکستگی است. در بین گسل ها فقط گسل f8 به سطح رسیده و رسوبات ترشیاری و کواترنری را قطع کرده است. گسل های f4 تا f8 دارای مولفه نرمال بوده و چون شیب زیادی دارند، امتدادلغز چپگرد هستند، گسل های f6 و f7 به وضوح نرمال بودن و حالت کشش در منطقه را نشان می دهند. نیروهای تکتونیکی بوجود آورنده گسل های منطقه از جهت و امتداد شمال شرق– جنوب غرب (n45e) برخوردار بوده است. ضمن گردآوری اطلاعات ژئوتکنیکی موجود بر روی نهشته های آبرفتی تهران مخصوصاٌ سری b در پروژه دریاچه چیتگر با انجام نمونه برداریها و آزمایشهای تکمیلی مورد نیاز اطلاعات تکمیلی و مورد استفاده قرار گرفته است. و همانطور که ذکر شد برای تعیین تاثیر وجود گسل بر خاک منطقه و تغییرات آن از آزمایشات آزمایشگاهی و صحرایی از برداشت نمونه و انجام آزمایشاتی از قبیل gs(چگالی خاک) ، هیدرومتری و دانه بندی ، رطوبت و تراکم ، و آزمایشات برجا ، برش مستقیم و آزمایشات شیمی و ... استفاده شد. نتایج بدست آمده از این آزمایشات نشان داده اند که در نزدیکی گسل تقریبا تمامی یونهای موجود در خاک با شیب خیلی کمی افزایش داشته است که به علت وجود رطوبت زیاد و حل شدن مواد در آن قسمت بوده است. همچنین وجود گسل روی چسبندگی خاک تاثیری نداشته ولی مقدار زاویه اصطکاک داخلی در نمونه های ماسه و گراول به دلیل کاهش سطح موثر ذرات و خرد شدن ذرات با نزدیک شدن به گسل کاهش می یابد. تراکم پذیری در نمونه های ریز دانه نزدیک گسل کاهش یافته که در نتیجه عملکرد گسل در تبدیل بافت خاک و وجود یونهای ورودی به پهنه مورد نظر می باشد. بعلت مواد محلول در آب میزان حدود آتربرگ در نزدیکی گسل افزایش می یابد که بعلت وجود رطوبت زیاد نزدیک گسل نسبت به دور از آن می باشد. در حالت کلی گسل روی ویژگی های مهندسی خاک تاثیر بسزایی داشته است. در این تحقیق با انجام تحلیل های مختلف بر روی داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزارهایی همچون excel ، surfer،arc gis) عملکرد و اثر گسل ها به خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی و مکانیکی نهشته های آبرفتی مورد بررسی قرار گرفته است.